14 oktober 2023, in de beslotenheid van een intieme zaal in Brussel, raak ik betoverd door de melodieën van “Ukranian Voices”, een Oekraïens koor dat hier voor de eerste keer optreedt. Elke noot die zij voortbrengen stijgt op en weerklinkt, en werpt een ingewikkeld weefsel van emoties binnen het universum van mijn ziel. Terwijl ik luister, dwalen mijn gedachten af naar de kakofonie van onze wereld – naar oorlogen, conflicten en de menselijke neiging tot vernietiging. Er is geen oordeel in mijn overpeinzing, enkel een diepe reflectie over de absurditeit die ons bestaan kenmerkt.
Draai de bladzijden van de geschiedenis terug. Ongeveer 70.000 jaar geleden beleefde de mensheid de Cognitieve Revolutie. Het was een bepalend moment waarop we het kostbare geschenk van “verhalen vertellen” kregen. Onze voorouders, begonnen onder heldere, niet door lichtpolutie vervuilde sterrenhemels, verhalen te creëren, levendige doeken van gedachten en overtuigingen die generaties overstegen. Uit deze verhalen ontsproten de overtuigingssystemen die vandaag de dag de stof van onze samenlevingen vormen, of het nu gaat om politiek, religie of culturele ethos.
Zoals elk verhaal, zijn er binnen het uitgestrekte canvas van deze overtuigingssystemen verschillende tinten. Er zijn de gematigden die verhalen met een zachte geest interpreteren, en dan zijn er de extremisten, die met felle ijver hun interpretaties in vuur en bloed vastleggen. Het is tragisch ironisch hoe een minderheid, gewapend met verhalen met kwaadaardige bedoelingen, een heel volk kan vangen in de greep van conflict. Van Rusland tot Oekraïne, Israël tot Palestina, Hutu tot Tutsi (de lijst is te lang) – keer op keer zijn oorlogen ontstoken, niet door een tastbare vijand, maar door ontastbare verhalen. Verhalen zo krachtig dat mensen naar hun dood marcheren om ze te verdedigen en anderen lijdzaam toekijken en er het slachtoffer zijn.
Toch, te midden van deze afgrond van chaos, schijnt een onmiskenbaar licht – van eenheid, van samenhorigheid. Muziek drijft deze kracht. Die avond, terwijl het Oekraïense koor serenade brengt, worden hun stemmen een tegengif voor de wereldse onenigheid, een herinnering aan onze gedeelde menselijke essentie. Naast mijmeringen over de wereld, wekken ze in mij introspecties op van mijn eigen innerlijke conflicten – die stille gevechten tussen delen van mijn ziel, die ruzie maken over stappen die ik kan zetten, reacties die ik kan vertonen.
Ik kruis ook het weemoedige pad van recente herinneringen, waar overtuigingssystemen banden verbraken die ik ooit onbreekbaar achtte. Ik ervaar een poëtische mengeling van vreugde en verdriet – een realisatie dat zelfs in onze persoonlijke rijken, oorlogen woeden, en dat muziek de kracht heeft om te helen.
In deze zich steeds verder ontvouwende symfonie van de tijd, zou het zo verzachtend zijn wanneer we ons inspannen om de harmonieuze noten van eenheid en solidariteit te versterken. Want in de omhelzing van muziek ontdekken we de essentie van vrede. Laten we allemaal meer melodieën, meer harmonieën creëren en de oorlogen verminderen – zowel van binnen als van buiten.